Photoshop Problem Solve Series – Blog No. 1
Scratch Disk Error: कारणं, उदाहरणं आणि सरळ उपाय
By Visual Art Graphics
🔰 Intro
Photoshop शिकताना किंवा रोजच्या design कामात एक ना एक problem प्रत्येक designer ला येतोच.
कधी file save होत नाही, कधी Photoshop अचानक बंद होतो, तर कधी असा मेसेज दिसतो —
“Scratch Disks are Full”
हा error खास करून नवशिक्या designers ला खूप confuse करतो.
PC मध्ये जागा असते, तरीही Photoshop का चालत नाही?
याच प्रश्नाचं clear उत्तर आणि practical solution देण्यासाठी
Visual Art Graphics कडून सुरू करत आहोत —
Photoshop Problem Solve Series
या series मधला हा पहिला ब्लॉग आहे.
Scratch Disk म्हणजे नेमकं काय?
Photoshop काम करताना आधी RAM वापरतो.
RAM कमी पडली की Photoshop Hard Disk मधली जागा वापरतो.
या temporary जागेला Photoshop मध्ये
👉 Scratch Disk असं म्हणतात.
साधं उदाहरण
समजा:
तुमच्याकडे 8GB RAM आहे
तुम्ही heavy banner, flex किंवा album design edit करताय
खूप layers, effects, smart objects आहेत
RAM भरली की Photoshop ला अजून जागा लागते.
तेव्हा तो Hard Disk वापरतो — हीच Scratch Disk.
जास्त Disk Space असूनही Scratch Disk Error का येतो?
हा सगळ्यात common confusion आहे.
Practical example:
C Drive: फक्त 4–5 GB free
D Drive: 150–200 GB free
तरीही Photoshop error दाखवतो ❌
कारण काय?
Photoshop default ला फक्त C Drive ला Scratch Disk मानतो.
D किंवा E Drive मध्ये space असूनसुद्धा
ती Photoshop मध्ये manually select केलेली नसते.
👉 म्हणूनच जास्त space असूनही error येतो.
Scratch Disk Error येण्याची common कारणं
C Drive जवळजवळ full असणं
Scratch Disk चुकीची set असणं
मोठ्या size च्या PSD files
Photoshop cache जास्त होणं
RAM कमी असणं
Solution 1: Scratch Disk योग्य drive ला set करा
Photoshop open होत असेल तर
Photoshop open करा
Edit → Preferences → Scratch Disks
ज्या drive मध्ये जास्त space आहे (D / E) ती select करा
OK करा
Photoshop restart करा
बहुतेक वेळा इथेच problem solve होतो.
Photoshop open होत नसेल तर
हा उपाय खूप महत्त्वाचा आहे.
Photoshop icon वर double click करताना
Ctrl + Alt दाबून ठेवाScratch Disk selection window येईल
जास्त space असलेली drive select करा
OK करा
Photoshop नीट open होईल.
Solution 2: Disk थोडी clean ठेवा
Recycle Bin empty करा
Windows + R → %temp%
unnecessary files delete करा
किमान 30–40 GB space scratch disk साठी ठेवा.
Solution 3: Photoshop cache clear करा
Edit → Purge → All
Undo history delete होईल,
पण Photoshop हलकं आणि smooth चालेल.
Solution 4: RAM usage योग्य ठेवा
Edit → Preferences → Performance
RAM usage 70–80% ठेवा
हे heavy files edit करताना खूप उपयोगी ठरतं.
Designers साठी काही practical tips
Scratch Disk साठी SSD drive best
External hard disk scratch disk साठी वापरू नका
Unnecessary layers वेळेवर delete करा
System clean ठेवला तर Photoshop stable चालतो
Scratch Disk Error हा Photoshop मधला खूप common problem आहे.
याचा अर्थ तुमचा PC खराब आहे असा नाही.
👉 जास्त Disk Space असली तरी ती Photoshop ला manually सांगावी लागते.
एकदा Scratch Disk योग्य set केली की:
Photoshop smooth चालतो
error परत येत नाही
कामाचा flow बिघडत नाही
Visual Art Graphics मध्ये आम्ही फक्त tools शिकवत नाही,
तर designers रोज face करत असलेले real problems
त्यांचे practical solutions सुद्धा share करतो.
📌 Photoshop Problem Solve Series – Blog No. 1
By Visual Art Graphics

