📸 DPI आणि Resolution म्हणजे नेमकं काय? Graphic Design मध्ये त्यांचं महत्त्व समजून घ्या (मराठी ब्लॉग)
प्रस्तावना:
आजकाल डिजिटली डिझाईन करणं हे खूप सोपं झालय, पण त्यामागे काही बेसिक टेक्निकल गोष्टी माहित असणं अत्यंत आवश्यक आहे. अशाच दोन महत्त्वाच्या गोष्टी म्हणजे DPI (Dots Per Inch) आणि Resolution (Res).
या ब्लॉगमध्ये आपण पाहणार आहोत:
-
DPI म्हणजे काय?
-
Resolution म्हणजे काय?
-
यामधील फरक काय आहे?
-
Graphic Design आणि Print Media मध्ये त्यांचं महत्त्व
-
योग्य DPI आणि Resolution कसे निवडावे?
🖨️ DPI म्हणजे काय?
DPI = Dots Per Inch
हे प्रिंटिंगसाठी वापरलं जाणारं एक मापन एकक आहे. जेव्हा आपण एखादी इमेज प्रिंट करतो, तेव्हा त्या इमेजमध्ये एका इंचामध्ये किती डॉट्स आहेत हे DPI ठरवतं.
👉 उदाहरण:
-
72 DPI: वेबसाईट, सोशल मीडिया, स्क्रीनवर पाहण्यासाठी
-
300 DPI: पोस्टर, फ्लेक्स, व्हिजिट कार्ड, लेटरहेड यांसाठी
✅ लक्षात ठेवा:
DPI जास्त असलं की प्रिंट क्वालिटी अधिक चांगली दिसते.
🖼️ Resolution म्हणजे काय?
Resolution = Pixels in an image
Resolution म्हणजे एखाद्या डिजिटल इमेजमध्ये किती pixels आहेत हे सांगणारी संख्या. हिचं मोजमाप width x height या स्वरूपात केलं जातं.
👉 उदाहरण:
-
1920x1080 px: Full HD
-
3840x2160 px: 4K UHD
✅ लक्षात ठेवा:
Resolution जितकी जास्त, तितकी इमेज मोठ्या स्क्रीनवर किंवा प्रोजेक्टरवर चांगली दिसते.
🎯 DPI आणि Resolution मधला फरक:
| बाब | DPI | Resolution |
|---|---|---|
| अर्थ | Dots Per Inch – छपाईसाठी | Pixels – स्क्रीनसाठी |
| युनिट | डॉट्स | पिक्सेल्स |
| उपयोग | प्रिंट क्वालिटी | स्क्रीन क्वालिटी |
| बदल करता येतो? | फोटो एडिटिंगमध्ये शक्य | फोटो कापल्यावर बदलतो |
| उदाहरण | 300 DPI for poster | 1920x1080 px for video thumbnail |
🧾 एक सोपा प्रॅक्टिकल उदाहरण:
परिस्थिती:
तुम्ही एका ग्राहकासाठी विवाह पत्रिका डिझाईन करत आहात जी A4 size वर प्रिंट केली जाणार आहे.
काय कराल?
-
Size: 8.27 × 11.69 इंच
-
DPI: 300 DPI
-
Resolution: 2480 x 3508 pixels (A4 at 300 DPI)
जर तुम्ही याच डिझाईनला 72 DPI ठेवलं, तर प्रिंट झाल्यावर ती ब्लर आणि डिस्टॉर्टेड येईल.
🧠 सामान्य चुका (Designers ने टाळाव्यात):
-
वेब साठी 300 DPI ठेवणे: स्क्रीनवर DPI चा फरक दिसत नाही. त्यामुळे file size अनावश्यक वाढतो.
-
प्रिंटसाठी 72 DPI ठेवणे: यामुळे ब्लर प्रिंट मिळतो.
-
Resolution न लक्षात घेता फोटो वापरणे: Low-res फोटो मोठ्या साइजमध्ये पसरवल्यास तो फाटलेला/पिक्सेलटेड दिसतो.
🎨 तुमचं काम कुठे वापरलं जाणार आहे?
| वापर | DPI | Resolution |
|---|---|---|
| Instagram पोस्ट | 72 | 1080 x 1080 px |
| व्हिजिट कार्ड | 300 | 1050 x 600 px (3.5 x 2 inch) |
| A3 Poster | 300 | 3508 x 4961 px |
| YouTube Thumbnail | 72 | 1280 x 720 px |
📥 PLP आणि PSD टेम्पलेटसाठी:
जर तुम्हाला 300 DPI सह रेडी-टू-प्रिंट PSD/PLP फाइल्स हव्या असतील, तर MarathiDesigns.com या वेबसाइटवर हजारो मराठी डिझाईन्स उपलब्ध आहेत.
📌 निष्कर्ष:
-
DPI आणि Resolution या दोन्ही गोष्टी वेगळ्या आहेत पण एकमेकांशी संबंधित आहेत.
-
योग्य कामासाठी योग्य सेटिंग्ज ठेवणं म्हणजेच प्रोफेशनल डिझायनर होण्याचा पहिला टप्पा!
-
प्रिंटसाठी 300 DPI आणि स्क्रीनसाठी 72 DPI – हे thumb rules लक्षात ठेवा.
🤝 तुम्ही काय शिकलात?
-
DPI म्हणजे काय आणि Resolution म्हणजे काय यातील फरक
-
कोणत्या कामासाठी काय सेटिंग वापरायचं
-
प्रिंटमध्ये आणि वेबमध्ये फरक
जर तुम्हाला हा ब्लॉग आवडला असेल, तर शेअर करा आणि तुमच्या डिझायनर मित्रांनाही उपयोगी ठेवा.
