🖼️ Vector VS Raster Graphics – फरक काय आणि कधी कोणते वापरावे?
डिझायनिंग करताना अनेक वेळा आपण Vector आणि Raster फाईल फॉरमॅटचा उल्लेख ऐकतो. पण यामधला नेमका फरक काय? आणि कोणत्या परिस्थितीत कोणता ग्राफिक प्रकार वापरावा? हा ब्लॉग तुम्हाला याचे स्पष्ट उत्तर देईल.
📌 Vector Graphics म्हणजे काय?
Vector Graphics हे lines, curves, points आणि mathematical formulas चा वापर करून तयार केलेले ग्राफिक्स असतात.
हे graphics कोणत्याही resolution वर blurry न होता enlarge करता येतात.
✅ उदाहरण:
-
Logo Design
-
Icons
-
Illustrations
-
CorelDRAW (.CDR), Adobe Illustrator (.AI), SVG (.svg)
🎯 वैशिष्ट्ये:
-
Quality कायम राहते (No Pixelation)
-
File Size comparatively कमी
-
Color change व edits सोपे
-
High scalability (billboard वरसुद्धा वापरता येतात)
📌 Raster Graphics म्हणजे काय?
Raster Graphics हे pixels (बारीक dots) चा वापर करून तयार होतात.
त्यामध्ये प्रत्येक pixel ला एक color value असते. Enlargement केल्यास यामध्ये blur आणि pixelation दिसू शकते.
✅ उदाहरण:
-
फोटोज
-
वेब बॅनर / सोशल मिडिया पोस्ट्स
-
JPEG (.jpg), PNG (.png), PSD (.psd)
🎯 वैशिष्ट्ये:
-
Detail आणि shading भरपूर असतो
-
Realistic Images साठी बेस्ट
-
File Size जास्त असतो
-
Enlargement केल्यास quality कमी होऊ शकते
🧩 Vector आणि Raster यामधील मुख्य फरक (तक्त्यासह)
| वैशिष्ट्य | Vector | Raster |
|---|---|---|
| बनावट | Mathematical Formulas | Pixels |
| Enlargement | Blurry होत नाही | Quality घटते |
| File Size | कमी | जास्त |
| Editing | सोपे | Complex |
| Format | .AI, .CDR, .SVG | .JPG, .PNG, .PSD |
| वापर | Logos, Icons | Photos, Posters |
📌 कधी कोणते वापरावे?
✔️ Vector Graphics वापरा:
-
Logo किंवा Icon तयार करताना
-
Print साठी मोठ्या साइजच्या फाईल्स बनवताना
-
Laser Cut / Plotter Machine साठी
✔️ Raster Graphics वापरा:
-
Realistic फोटो एडिटिंग
-
सोशल मिडिया creatives
-
Poster किंवा brochure designing मध्ये, जर फोटो आवश्यक असेल तर
🛠️ उपयोगी सॉफ्टवेअर:
| Vector साठी | Raster साठी |
|---|---|
| CorelDRAW | Adobe Photoshop |
| Adobe Illustrator | Canva |
| Inkscape (Free) | GIMP (Free) |
✅ निष्कर्ष:
Vector आणि Raster या दोन्ही ग्राफिक्स प्रकारांना आपापली खास utility आहे. तुमच्या प्रोजेक्टचा प्रकार आणि गरजेनुसार योग्य फॉरमॅट निवडा.
